Nội dung

SỞ GD &ĐT VĨNH PHÚC TRƯỜNG THPT YÊN LẠC KỲ THI KHẢO SÁT LẦN 3 KHỐI 11 NĂM HỌC 2012- 2013 MÔN THI : NGỮ VĂN (Thời gian làm bài 150 phút không kể thời gian giao đề ) Câu I (2,0 điểm) Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác và giới thiệu ngắn gọn nội dung tập thơ Nhật kí trong tù (Ngục trung nhật kí) của Hồ Chí Minh. Câu II (3,0 điểm) “Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi khi đang còn sống”. ( Noóc-man Kusin) Anh (chị) hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên. Câu III (5,0 điểm) Cảm nhận của anh (chị) về bức tranh thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ sau: “Sao anh không về chơi thôn Vĩ? Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên Vườn ai mướt quá xanh như ngọc Lá trúc che ngang mặt chữ điền. Gió theo lối gió, mây đường mây Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay Thuyền ai đậu bến song trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay?” (Đây thôn Vĩ Dạ- Hàn Mặc Tử, Ngữ văn 11- Nâng cao, tập 2) -------------------------HẾT------------------------ SỞ GD &ĐT VĨNH PHÚC TRƯỜNG THPT YÊN LẠC ĐÁP ÁN- THANG ĐIỂM KÌ THI KHẢO SÁT KHỐI 11 LẦN 3 MÔN : NGỮ VĂN Câu Ý I Nội dung Nêu hoàn cảnh sáng tác và giới thiệu ngắn gọn nội dung tập thơ Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh. 1 Hoàn cảnh sáng tác (1đ) - Tháng 8 năm 1942, với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam HCM sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ của thế giới - Sau nửa tháng đi bộ vừa đến Túc Vinh- Quảng Tây Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ. - Trong suốt 13 tháng ở tù (từ mùa thu 1942 đến mùa thu 1943), tuy bị đày ải vô cùng cực khổ, giải qua giải lại gần 18 nhà giam của 13 huyện Quảng Tây, nhưng HCM vẫn làm thơ. Người đã sáng tác 134 bài thơ chữ Hán (bao gồm cả bài đề từ ở trang đầu) – Lấy tên là tập Ngục trung nhật kí. 2 II 1 2 Nội dung tập thơ Nhật kí trong tù (1đ) - Tập thơ phản ánh chân thực bộ mặt xấu xa, đen tối của chế độ nhà tù cũng như của xã hội Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch: Tù nhân bị đe dọa, hành hạ; bắt giam người vô cớ,… - Tập Nhật kí cũng ghi lại bức chân dung tinh thần tự họa của HCM: Một tâm hồn yêu nước, yêu thiên nhiên, một tấm lòng nhân đạo và một nghị lực phi thường, … “Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi khi đang còn sống”. ( Noóc-man Kusin) Giải thích (0,5đ) - Tâm hồn là ý nghĩ, tình cảm, cảm xúc làm thành đời sống nội tâm, thế giới bên trong con người. Một con người có tâm hồn cao đẹp là biết yêu thương đồng loại, nhạy cảm với những biến đổi xung quanh. - Một người có tâm hồn tàn lụi là người vô tâm, vô cảm với chính mình, với nỗi đau của người khác, với những biến thái xung quanh, luôn nhìn cuộc sống tăm tối và không có niềm tin. => Câu nói trên khẳng định: Cái chết đối với con người không đáng sợ bằng việc con người để tâm hồn mình chết khi đang còn sống. Bàn Luận (2đ) Điểm 2 0,5 0,5 0,5 0,5 3,0 0,5 3 III 1 2 * Cái chết không phải là điều đáng sợ (0,5) - Con người sinh ra đều phải trải qua quy luật: sinh- lãobệnh- tử. Cái chết là một điều tự nhiên. - Có những cuộc đời đẹp thì chỉ chết về thể xác còn tinh thần là bất tử: “Thác là thể phách còn là tinh anh” (Nguyễn Du) (Dẫn chứng) * Điều đáng sợ nhất là để tâm hồn tàn lụi khi đang còn sống (1) - Con người sống cần phải biết ươc mơ, hi vọng; biết yêu thương đồng loại, biết rung cảm với những buồn vui của cuộc sống… - Tuy nhiên trong cuộc sống có những con người để tâm hồn tàn lụi. Họ sống không có ước mơ hoài bão, vô cảm với chính mình, với đồng loại, với người thân. Thậm chí họ có những hận thù, những ý nghĩ đen tối xấu xa nhìn đời bằng con mắt bi quan ( dẫn chứng). * Mở rộng (0,5) - Cuộc đời con người ngắn ngủi, song con người có thể đấu tranh với thời gian để khẳng định mình bằng lối sống tích cực, tiến bộ với một tâm hồn đẹp. Bởi lẽ Đời người như một bài thơ, giá trị của nó không phải ở số câu số chữ mà ở nội dung. Bài học nhận thức và hành động (0,5đ) - Câu nói trên mang tính triết lí có giá trị tích cực trong việc hoàn thiện nhân cách con người. - Cần phải biết học tập, rèn luyện để vừa biết tận hưởng cuộc sống vừa biết cống hiến cho xã hội. Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ của bài Đây thôn Vĩ Dạ Vài nét về tác giả, tác phẩm (0,5đ) - Hàn Mặc Tử (1912- 1940) được xem là hiện tượng lạ nhất của phong trào Thơ mới, cuộc đời bi thương, sức sáng tạo mạnh mẽ, luôn bộc lộ một tình yêu đau đớn hướng về trần thế. - Đây thôn Vĩ Dạ (in trong tập Đau thương) là thi phẩm xuất sắc của Hàn Mặc Tử. Bài thơ được gợi cảm hứng từ bức bưu ảnh mà Hoàng Cúc- người thiếu nữ ở Vĩ Dạ, “người tình trong mộng của nhà thơ” gửi tặng. - Hai đoạn thơ trên thuộc khổ 1 và khổ 2 của bài thơ; thể hiện tấm lòng thiết tha đến khắc khoải của nhà thơ với thiên nhiên và cuộc sống. Bức tranh thiên nhiên và tâm trạng của nhân vật trữ tình (4,5) - Cảnh sắc thiên nhiên (2đ): + Cảnh vườn thôn Vĩ buổi sớm mai toát lên vẻ đẹp tinh khôi, 0,5 0,25 0,75 0,5 0,5 5,0 0,5 1 thanh tân với hình ảnh “nắng hàng cau nắng mới lên”, với sắc xanh mướt “như ngọc” của cây lá, với đường nét duyên dáng thanh nhã của “lá trúc che ngang”. Con người mang vẻ đẹp chân thực, phúc hậu với khuôn mặt chữ điền thấp thoáng sau hàng lá trúc; cảnh và người hòa hợp làm nên một bức tranh bình dị mà cao sang, thơ mộng. + Khung cảnh thiên nhiên trời mây- sông nước đang chuyển mình vào đêm trăng với những chia lìa, phiêu tán, chơ vơ; toát lên vẻ đẹp êm đềm mà xao động. thơ mộng mà u buồn. Xu thế vận động của thiên nhiên có sự tương phản: hầu hết sự vật chảy trôi đi, còn trăng thì ngược dòng trở lại, chứa đựng những nghịch cảnh. - Tâm trạng của nhân vật trữ tình (2đ): + Nhân vật trữ tình hiện lên qua nỗi hoài niệm chốn cũ cảnh xưa; tình yêu dành cho thôn Vĩ có sự chan hòa giữa tình lứa đôi và tình yêu sự sống, vừa thiết tha vừa phảng phất u hoài. + Tâm trạng phức tạp với nhiều sắc thái chuyển hóa đan xen: lúc buồn bã, lo âu bởi dự cảm chia lìa; lúc bồi hồi, phấp phỏng bởi khao khát ngóng trông…Tất cả đều mong manh, khắc khoải gần như vô vọng; nhưng vẫn thiết tha với đời và khao khát sống, vẫn cố níu giữ, bám víu cuộc đời. - Đặc sắc nghệ thuật (0,5đ): + Giọng thơ giàu sắc điệu: vừa xốn xang vừa băn khoăn, vừa trầm lắng vừa tha thiết u hoài… + Hình ảnh thơ giàu tính tạo hình, vừa thực vừa ảo,có tính tượng trưng, giàu sức gợi. + Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình kết hợp với trực tiếp biểu cảm, phép đối, nhân hóa, đại từ phiếm chỉ và câu hỏi tu từ…-> làm cho ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, tài hoa, biểu lộ được nhiều trạng thái cảm xúc tinh tế. …. Lưu ý: Học sinh có thể làm bài theo những cách khác nhau, nhưng phải đảm bảo những yêu cầu về kiến thức, văn phong trong sáng, giàu cảm xúc, ý rõ ràng..Trên đây chỉ là những gợi ý. 1 1 1 0,5