Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện

pdf
Số trang Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện 15 Cỡ tệp Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện 2 MB Lượt tải Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện 2 Lượt đọc Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện 23
Đánh giá Sáng kiến kinh nghiệm - Dựng bản đồ tư duy để học tốt bài: Mạch có R, L, C mắc nối tiếp, cộng hưởng điện
4.6 ( 8 lượt)
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 15 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
Chủ đề liên quan

Nội dung

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DỰNG BẢN ĐỒ TƯ DUY ĐỂ HỌC TỐT BÀI: “MẠCH CÓ R, L, C MẮC NỐI TIẾP; CỘNG HƯỞNG ĐIỆN. LỜI NÓI ĐẦU: - Thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học là hướng tới hoạt động học tập tích cực, chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động (đổi mới nội dung và hình thức hoạt động của giáo viên và học sinh, đổi mới hình thức tổ chức dạy học …). - Các kỹ thuật dạy học tích cực là những kỹ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt trong việc phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào quá trình dạy học, kích thích tư duy, sự sáng tạo và sự cộng tác làm việc của học sinh. - Bản đồ tư duy là một sơ đồ nhằm trình bày một cách rõ ràng những ý tưởng mang tính kế hoạch hay kết quả làm việc của cá nhân hay nhóm về môt chủ đề. Bản đồ tư duy có thể được viết trên giấy, trên bảng hay thực hiện trên máy vi tính. - Bản đồ tư duy có thể giúp học sinh được luyện tập phát triển, sắp xếp các ý tưởng. Nó có thể dùng để tóm tắt nội dung, ôn tập một chủ đề hay ghi chép khi nghe bài giảng … - Năm học 2009 – 2010 tôi đã nghiên cứu và thực hiện đề tài Dùng bản đồ tư duy để học tốt bài: “Mạch có R, L, C mắc nối tiếp; Cộng hưởng điện”. Khi vận dụng đề tài này có mở rộng cho các bài học khác của môn Vật lý cho các lớp tôi giảng dạy thì thu được kết quả khả quan. Vì vậy năm học 2010 – 2011 tôi tiếp tục áp dụng, đồng thời bổ sung thêm và mở rộng ra cho chương “DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU”. Đề tài này nhằm giới thiệu cho các em một công cụ giúp các em trong việc ghi nhớ, thu thập và sắp xếp các ý tưởng phục vụ cho việc hệ thống kiến thức, ôn tập chương, ôn tập học kỳ … I/ THỰC TRẠNG: Từ trước đến nay, công việc của học sinh khi tham gia một tiết ôn tập ở môn Vật lý thường là: giáo viên hệ thống công thức toàn chương, học sinh vận dụng giải bài tập. Học sinh thụ động trong việc hệ thống hóa kiến thức nên việc ghi nhớ trở nên khó khăn. Đặc biệt là sau mỗi chương, mỗi phần học sinh đều được kiểm tra đánh giá. Các em đa phần lúng túng và kết quả đạt được không cao. Hoc sinh thấy khó hiểu, khó nhớ được kiến thức. Ví dụ sau khi học xong chương “DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU” học sinh sẽ có bài kiểm tra HKI, nội dung gồm 5 chương: Động lực học vật rắn; Dao động cơ; Sóng cơ; Dao động sóng điện từ; dòng điện xoay chiều. Học sinh sẽ gặp khó khăn khi trong thời gian ngắn phải nắm hết nội dung của 5 chương. Qua những năm giảng dạy, tôi theo dõi và đã nhận thấy kết quả bài kiểm tra HKI môn Vật lý quá thấp. Cụ thể ở các lớp như sau: Năm học 2008-2009 Lớp Sĩ số 9 -> 10 7 -> 8,9 5 ->6,9 <5 12 A 4 45 0 5 23 17 12 A 6 49 0 8 23 18 Năm học 2009-2010 Sĩ số 9 -> 10 7 -> 8,9 5 ->6,9 <5 47 6 18 16 7 12 A 3 52 0 3 24 25 12A 4 49 0 6 19 24 Lớp 12 A 1 (có áp dụng sơ đồ tư duy:SKKN 2009-2010) II/ GIẢI PHÁP: - Qua tham khảo sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu nâng cao năng lực cho giáo viên Trung học phổ thông về đổi mới phương pháp dạy học và sách của Tomy Buzan viết về bản đồ tư duy. Tôi mạnh dạn áp dụng dùng sơ đồ tư duy để ôn tập chương “DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU” như sau: 1/ Giới thiệu cho học sinh các bước vẽ sơ đồ tư duy: *) Bước 1: Vẽ chủ đề trung tâm: Quy tắc vẽ chủ đề: + Vẽ chủ đề ở trung tâm để từ đó phát triển ra các ý khắc. + Có thể tự do sử dụng tất cả màu sắc mà mình thích. + Không nên che chắn mất hình vẽ chủ đề vì chủ đề cần được làm nổi bật để dễ nhớ. + Có thể bổ sung từ ngữ vào hình vẽ chủ đề nếu chủ đề không rõ ràng. Trong ví dụ này chủ đề là DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU nên có thể vẽ: (hình 26.1 SGK/142) *) Bước 2: Vẽ thêm các tiêu đề phụ. Trong ví dụ này có thể vẽ thêm 4 tiêu đề phụ sau: Tốt nhất nên phát triển toàn bộ ý trong 1 chủ đề trước khi vẽ tiếp các chủ đề tiếp theo. Việc này giúp canh khoảng trống tốt hơn và các nhánh thông tin không bị lẫn lộn vào nhau. *) Bước 3: Trong từng tiêu đề phụ, vẽ thêm các ý chính và các chi tiết hỗ trợ. Ví dụ: Trong tiêu đề phụ MẠCH ĐIỆN có các ý chính thêm vào: Tổng trở; Định luật Ôm; Độ lệch pha u, I; Công suất. * Bước 4: Có thể thêm nhiều hình ảnh nhằm giúp các ý quan trọng thêm nổi bật, cũng như giúp lưu vào trí nhớ tốt hơn. 2/ Sử dụng máy chiếu cho học sinh xem: *Cấu trúc sơ đồ tư duy: * Một sơ đồ tư duy minh họa cho cấu trúc này: ( SKKN năm 2009-2010) 3/ Phân nhóm học sinh: mỗi nhóm 6 – 8 học sinh (hai bàn). - Nhóm 1: Đại cương Tổng trở; Định luật Ôm - Nhóm 2 - Nhóm 3 Mạch điện (các loại mạch) - Nhóm 4 Độ lệch pha Công suất - Nhóm 5: Máy phát điện – Động cơ diện - Nhóm 6: Máy biến áp – Truyền tải 4/ Các nhóm phân công viết các từ khóa và lần lượt lên bảng gắn vào sơ đồ: * Cách đọc từ khóa hiệu quả: chương “DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU”( gạch chân hoặc in đậm các từ khóa) 4.1/ Đại cương về dòng điện xoay chiều: Dòng điện xoay chiều là dòng điện có cường độ biến thiên tuần hoàn với thời gian theo định luật hàm cosin hay sin. i = I0cos(t+i) Trong đó I0, ,  là các hằng số) @/ Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều: Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều là dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ. Cho khung dây dẫn phẳng có diện tích S gồm N vòng dây quay đều với tốc độ góc  quanh một  trục vuông góc với các đường sức của một từ trường đều có cảm ứng từ B . Khi đó trong khung dây sẽ xuất hiện một suất điện động cảm ứng: e = E0cos(t+0). Đó là suất điện động xoay chiều dạng sin, thường gọi tắt là: là suất điện động xoay chiều. Nối hai đầu khung dây trên với một một đọan mạch tiêu thụ thì hai đầu đoạn mạch sẽ có điện áp xoay chiều: u = U0cos(t+u) và trong đoạn mạch có dòng điện xoay chiều i = I0cos(t+i). @/ Các đại lượng đặc trưng của dòng điện xoay chiều: - Giá trị tức thời: điện áp tức thời u, cường độ dòng điện tức thời i. - Giá trị cực đại: điện áp cực đại U0, cường độ dòng điện cực đại I0. - Giá trị hiệu dụng: U  U0 ; I 2 - Chu kỳ: T  I0 2 2 1  ; Tần số: f    T 2 - Tần số góc  (chính là tốc độ góc của khung dây) - Độ lệch pha:   u  i 4.2/ Mạch điện xoay chiều chỉ chứa một phần tử: Các loại mạch Tổng trở Mạch chỉ có R Điện trở: R Mạch chỉ có C Dung kháng: ZC  Định luật Ôm I U R Độ lệch pha giữa u và  = 0 i I 1 C U Zc   2 Mạch chỉ có L Cảm kháng: ZL = L I U ZL   2 (u và i cùng pha) (uc chậm pha so với i (uL nhanh pha so  ) 2 góc Công suất tiêu thụ Giản đồ vectơ P = RI2 P=0  U R    O với i góc P=0  UL O  I  ) 2  I  UC O  I 4.3/ Mạch R – L – C ghép nối tiếp: Xét đoạn mạch R, L, C nối tiếp như hình vẽ: Đặt vào hai đầu đạon mạch một điện áp u = U0cos(t+u) thì cường độ dòng điện chạy trong đoạn mạch có biểu thức i = I0cos(t+i) với: Cường độ cực đại:(Định luật Ôm): Tổng trở: I0  U0 Z Z  R 2  ( Z L  Z C )2 Z L  ZC Độ lệch pha  giữa u và i: tag  Công suất tiêu thụ: P = UIcos R Hệ số công suất: cos = R Z Giản đồ vectơ: - Nếu ZL > ZC: - Nếu ZL < ZC:  UL  U O  I  UR  I φ  U  UC Chú ý: Trong đoạn mạch thiếu đại lượng nào thì điện trở của đại lượng đó = 0. Từ mạch RLC nối tiếp ta suy ra các công thức của đoạn mạch gồm 2 phần tử mắc nối tiếp. * Hiện tượng cộng hưởng dòng điện: Nếu ZL = ZC hay   1 thì trong mạch xảy ra hiện tượng cộng hưởng dòng điện. LC Khi đó: - Cường độ dòng điện trong mạch có giá trị hiệu dụng lớn nhất: I = Imax = - Dòng điện cùng pha với điện áp:   0 - Tổng trở toàn mạch có giá trị bé nhất: Z = Zmin = R - Công suất tiêu thụ có giá trị lớn nhất: P = Pmax = U2 R - Nếu R thay đổi; U, , L, C không thay đổi thì: : P = Pmax = U2 2R với R =│ ZL - ZC│ 4.3/ Máy phát điện – Động cơ điện: @/ Máy phát điện xoay chiều một pha và ba pha: * Giống nhau: U R
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.